با گسترش شبکه سراسری برق در کل دنیا و سیستم های مبتنی بر برق و تفاوت میزان جریانی که هر وسیله الکترونیکی قادر به تحمل آن است، نیاز به یک محافظت کننده از مدار های برقی در برابر نوسانات و جلوگیری از افزایش فشار به سیستم های برقی احساس شد. برای حل این مشکل از Circuit Breaker یا قطع کننده مدار استفاده گردید. قطع کننده ها انواع مختلفی دارند که ما در این مقاله فیوز مینیاتوری را بررسی می کنیم.
هر سیم یا مدار الکتریکی میزبان جریانی از الکترون هاست که به این جریان آمپر Ampere یا به اختصار A گفته می شود. هر دستگاه یا وسیله الکتریکی به میزان جریان مشخصی از برق برای کار کردن احتیاج دارد و بیش از این مقدار جریان باعث داغ شدن، آتش گرفتن و سوختن وسیله الکتریکی می گردد. انواع مختلفی از قطع کننده های جریان مانند فیوز ها، کلید های محافظ جان، کلید های متغیر، کلیدهای مینیاتوری (که به اشتباه به فیوز مینیاتوری مشهور است، در واقع فیوز قطعه ای است که اگر در جریان بالاتر از توان خود قرار بگیرد ذوب شده و می سوزد و به این طریق مدار را قطع می کند) از وسایل الکتریکی در برابر این مشکلات محافظت می کنند.
کلید های مینیاتوری Miniature Circuit Breaker یا MCB شناخته شده ترین نوع قطع کننده جریان در بین عامه مردم هستند و در هر خانه ای چندین نوع از این کلید ها استفاده می گردد که از این کلید ها برای حافظت در برابر اضافه بار و اتصال كوتاه استفاده می شود. کار اصلی کلید مینیاتوری مثل یک کلید قطع و وصل می ماند که در صورت وجود جریان مناسب و متناسب با مقدار درج شده بر روی فیوز، به سادگی اجازه عبور جریان برق را می دهد و در صورت وجود جریانی آسیب زا بیش از مقدار درج شده بر روی فیوز، جریان برق را به صورت خودکار قطع می کند.
کلید مینیاتوری 4 پل
انواع دسته های کلید های مینیاتوری
این کلید ها در دو دسته جریان متناوب AC و جریان مستقیم DC ساخته می شوند.
- در جریان AC یا متناوب Alternating Current، شار بار الکتریکی به طور تناوبی جهت عوض میکند و مقدار آن نیز گاها تغییر می کند. از این جریان اکثرا برای تامین برق خانه ها، ساختمانها، دفاتر و غیره استفاده میشود، به این دلیل که تولید و ارسال برق AC به فواصل دور نسبتاً آسان است. پس این جریان برق محافظ مخصوص خود را می طلبد که در داخل جعبه فیوز خانه از این کلید مینیاتوری استفاده می گردد.
- در سمت دیگر به DC جریان مستقیم Direct Currentگفته می شود. در جریان مستقیم، بار الکتریکی با یک مقدار مشخص فقط در یک جهت عبور میکند که اصولا این جریان از منابعی مثل باتری، منابع تغذیه، سلولهای خورشیدی دینام و … تولید میشود.اگر مثالی بخواهیم برای جریان DC بزنیم، DC شبیه مخزن آبی است که لوله ای در انتهای آن قرار دارد. مخزن تنها میتواند آب را در یک جهت روانه کند: خارج از لوله. به همین دلیل در باتری زمانی که مخزن خالی شود، جریان دیگر درون سیم ها شار نمیکند. تقریبا همه دستگاه های الکتریکی با DC کار میکنند. هرچیزی که با باتری کار کند، یا توسط آداپتور DC به پریز برق دیوار وصل شود، یا از کابل USB استفاده کند، بر DC مبتنی است مثل تلفن های همراه، چراغ قوه ها، صفحه های نمایش تخت، لپتاپ ها، وسایل نقلیه برقی و … .
انواع تیپ بندی کلید های مینیاتوری
علاوه بر این دسته بندی، کلید های مینیاتوری به چند تیپ مختلف هم تقسیم می شوند اما برای مصارف خانگی و ساختمانی ما فقط سه تیپ اصلی را بررسی می کنیم: تیپ B، تیپ C و تیپ D.
- تیپB: این کلید مینیاتوری مخصوص روشنایی می باشد (لامپ ها و دیگر وسایل تامین کننده روشنایی) که به سرعت در مقابل جریان اضافه عکس العمل نشان می دهد چراکه کوچکترین اضافه جریانی باعث سوختن سریع وسایل روشنایی می گردد. این فیوز ها به فیوز های تند کار نیز معروف هستند.
- تیپ C: از این تیپ کلید مینیاتوری برای راه اندازی موتورهایی که توان کم داشته و جریان راه اندازی بالایی ندارند استفاده می کنند، در واقع موتور های الکتریکی در لحظه استارت جریانی بیش از جریان قید شده برای استارت نیاز دارند و پس از راه اندازی اولیه با جریان اصلی خود به کار ادامه می دهند. ضمن اینکه این موتور ها توانایی تحمل اندکی جریان بیش از توان درج شده بر روی خود موتور را دارند، پس نیاز به کلیدی دارند که به سرعت واکنش نداده و اجازه استارت اولیه را به آن ها بدهد، مانند موتور کولر های گازی یا پمپ های آب.
- تیپ D:همان طور که قید شد، الکترو موتور ها نیاز به جریان بالایی برای راه اندازی اولیه دارند، اما موتور هایی هم هستند که جریان هجومی و راه اندازی بسیار بالایی دارند ، در این مواقع از کلید های مینیاتوری ای که تحمل جریان لحظه ای ۱۰ تا ۱۴ برابر جریان نامی خود را دارند استفاده می گردد که به این فیوز ها کند کار نیز گفته می شود.
کلید مینیاتوری 2 پل
انواع جریان در کلید ها
در فیوز های مینیاتوری دو نوع جریان مطرح است:
۱- جربان لحظه‌ای
۲ – جریان نامی
گفتیم که در صورت افزایش جریان عبوری یک کلید مینیاتور از حداکثر میزانی که کلید توانایی تحمل آن را دارد، به صورت خودکار مدار قطع می گردد. به این جریان، جریان نامی گفته می شود.
اما روی فیوز ها جریانی نسبتا بزرگ هم نوشته می شود که معمولا داخل یک کادر مستطیلی قرار می گیرد، مانند 3000 یا 6000 که به این عدد جریان لحظه ای گفته می شود. جریان لحظه ای، جریانی است که در یک لحظه (کمتر از یک ثانیه) کلید مینیاتوری توانایی تحمل آن را دارد که به آن جریان اتصال کوتاه هم می گویند.
به طور کلی کلید های مینیاتوری در سه تیپ B، C و D و در جریان های 2 / 4 / 6 / 10 / 16 /20/25/ 32 /40/50/ 63 آمپر تولید و عرضه می شوند .
حال اطلاعات نوشته شده روی یک کلید مینیاتوری را بررسی کنیم:
برای مشاهده و خرید فیوز های مینیاتوری به این لینک مراجعه بفرمایید.